Ва алайкум ассалом. Ислом шариатида аксириш билан боғлиқ ҳукмлар баён қилинган. Жумладан, Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Набий саллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилади: “Аллоҳ (банданинг) аксиришини яхши кўради, эснашини ёмон кўради. Агар сизлардан биронтангиз аксириб, Аллоҳ таолога ҳамд айтса, уни эшитган ҳар бир муслимга “Ярҳамукаллоҳ” дейиш лозим бўлади. Эснаш шайтондандир. Агар биронтангиз эснайдиган бўлса, имкон қадар уни қайтарсин! Зеро, сизлардан бирон киши эснаса, шайтон у(нинг усти)дан кулади” (Бухорий ривояти).

   Ушбу ривоятга кўра, аксирган банда “Алҳамдулиллаҳ” дейди. Буни эшитган биродари “Ярҳамукаллоҳ”, дейди. Бунга аксирувчи “Яҳдийкумуллоҳу ва йуслиҳу баалакум”, деб жавоб қайтаради.

   Эснашни имкон қадар қайтариш керак. Агар бунинг иложи бўлмаса, оғиз қўл билан беркитилади. Сабаби имом Муслим Абу Саид Худрий розияллоҳу анҳудан нақл қилган ҳадисда эснаган одамнинг оғзидан шайтон кириши айтилган.

   Аксириш ва эснаш билан боғлиқ бошқа ривоятлар ҳам ворид бўлган. Аммо сиз айтганингиздек, бирон мавзуда гаплашиб турилган бўлса, ўша гапнинг ростлигини аксириш тасдиқламайди. Чунончи, аксиргандан кейин ундан олдин айтилган гапнинг ростлигини тасдиқлаб, “ҳаққиси рост”, дейиш шариатда йўқ. Аксириш яхши нарса, аммо бу банда гапининг тўғрилигига далолат қилмайди. Валлоҳу аълам!