Ва алайкум ассалом! Йўқ, каръера қилиш учун макр-ҳийла ишлатиш мумкин эмас. Динимизда бировга макр-ҳийла қилиш ва зарар етказишдан қаттиқ қайтарилган. Макр-ҳийла ва найранг қилувчилар дўзахга тушиши айтилган. Қуръони каримда Аллоҳ таолони “хойрул-маакирийн” сўзма-сўз “макр қилувчиларнинг энг яхшиси, энг зўри” деб айтилиши мажоз ва мушокала бобидандир. Яъни, бу сўзнинг зоҳирига қараб, Аллоҳ маккор экан, деган хулосага бориш мумкин эмас. Аҳли илмларимиз айтадиларки, баъзи ўринларда Аллоҳга макр нисбат берилиши мушокала бобидан. Яъни лафзи бир хил аммо маъноси бошқа-бошқа бўлади. Мисол учун мунофиқлар ва бошқа дин душманларининг ҳаққа қарши макр қилишлари айтилганда “Аллоҳнинг ҳам макр қилиши” зикр қилинади. Бунинг маъноси биз тушунган макр эмас, балки, Аллоҳнинг Унга қарши макр қилувчиларга ўзларининг макрлари туфайли шундай жазони тайёрлаб қўйишлигики, ўша жазога йўлиққанларида улар Аллоҳга макр қиламан, Аллоҳни алдайман, деб аслидада ўзларига зарар қилганларини, ўзларини ўзлари алдаганларини билиб қоладилар. Зоҳирдан гўёки ўзлари макрга йўлиқиб қолгандек бўлиб кўринади. Чунки, жазо жиноятнинг жинсидан бўлади. Ким Аллоҳни алдамоқчи бўлса, охир-оқибатда ўзи алданиб қолади. Демак, Аллоҳга нисбат берилувчи “макр” бизнинг тушунчамиздаги макр эмас. Бинобарин, бу оддий ҳолатларда, ишхонада ҳамкасбларга макр-ҳийла ишлатиш мумкинлигини англатмайди.

      Аллоҳ таоло Фотир сурасининг 43-оятида “ёмон макр фақат ўз соҳибинигина ўраб олур”, дея макр - ҳийла оқибатда фақат уни амалга оширувчиларга зарар етказишини хабар берган. Жаноб Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “макр билан ҳийла дўзахдадир!” деганлар (Байҳақий ривояти). Яъни макр ва ҳийла соҳиблари дўзахда бўладилар, деган маънони англатади бу ҳадис. Агар кимгадир макр қилинаётган бўлса, динимиз машруъ йўллар билан ҳимояланишга буюради. Ишхона ва ҳоказоларда кўпчилик бир-бирига макр қилса, бу ҳолат ўша маккор ва найрангбозлардан бирига айланиш мумкинлигини шаръан тақозо қилмайди. Бундай ҳолатларга тушмаслик учун инсон доимо Аллоҳдан ўзига ҳимоя сўраб дуода бўлиши, бировнинг тузоғига тушиб қолмаслик учун эҳтиёткорликка риоя қилиши лозим. Ўзига қарши макр уюштирилаётганлигини пайқаб қолса, далиллар билан раҳбарларга бу нарса ҳақида хабар бериб қўйиш керак. Шунингдек, ўша макр қилаётган одам билан самимий гаплашиб, уни бу ишдан қайтариш ва насиҳат қилиш ҳам фойдадан ҳоли бўлмайди. Аммо, бировга зарар етказиш, макрга макр билан жавоб бериш мумкин эмас. Валлоҳу аълам!