Қуръоннинг баёний эъжози – 1

      Закариё алайҳиссаломнинг аёли ҳақидаги таъбирдаги фарқ:

     Аллоҳ таоло Қуръони Каримнинг Марям сурасида Закариё алайҳиссаломнинг ўз аёли ҳақида гапирган гапларини ва қилган дуоларини шундай келтирган:

وَكَانَتِ امْرَأَتِي عَاقِرًا فَهَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا

       “Хотиним эса туғмас бўлиб қолган. Энди Сен Ўз даргоҳингдан менга бир дўст (фарзанд) бер” (5-оят).

      Аллоҳ таоло Оли Имрон сурасида Закариё алайҳиссаломнинг ўз аёли ҳақида гапирган гапларини бундай келтирган:

قَالَ رَبِّ أَنَّى يَكُونُ لِي غُلَامٌ وَقَدْ بَلَغَنِيَ الْكِبَرُ وَامْرَأَتِي عَاقِرٌ قَالَ كَذَلِكَ اللَّهُ يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ

       “(У деди): “Раббим, ўзим кексайган, хотиним эса туғмас бўлса, менга ўғил қаёқдан бўлсин?” (Аллоҳ) деди: “Шундай, (лекин) Аллоҳ хоҳлаган ишини қилур” (40-оят).

       Аллоҳ таоло Анбиё сурасида Закариё алайҳиссаломнинг қилган дуоларини бундай келтирган:

وَزَكَرِيَّا إِذْ نَادَى رَبَّهُ رَبِّ لَا تَذَرْنِي فَرْدًا وَأَنْتَ خَيْرُ الْوَارِثِينَ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ يَحْيَى وَأَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ

      “Закариёнинг: “Эй, Раббим! Мени ёлғиз ташлаб қўйма (меросхўр фарзанд ато эт!) Сен (Ўзинг) ворисларнинг яхшироғидирсан”, – деб нидо қилган пайтини (эсланг!) Бас, Биз уни (дуосини) ижобат қилдик ва унга Яҳёни ато этдик ҳамда жуфти (ҳалоли)ни ўнглаб (туғадиган қилиб) қўйдик” (89-90-оятлар).

      Араб тилида امرأة (имроатун) калимаси турмушга чиққан ва турмушга чиқмаган аёлга нисбатан ишлатилади. Закариё алайҳиссаломнинг аёли туғмас бўлгани учун эр-хотинлик ҳаёти барча кўринишлари ва ҳолатларида тўлиқ бўлмади. Яъни оилада фарзанд йўқ эди. Қуръон бу пайтда امرأة калимасини ишлатди. Юқоридаги иккита (Марям ва Оли Имрон сураларидаги) оятларда Қуръони Карим Закариё алайҳиссаломнинг аёлига нисбатан امرأة калимасини ишлатди.
      Фарзанд кўришга тўсиқ бўлаётган нарса – туғмаслик йўқ бўлиб, Аллоҳ у аёлни ўнглаб (туғадиган қилиб) қўйгандан кейин эр-хотинлик ҳаёти барча кўриниш ва ҳолатларида тўлиқ бўлди. Яъни оилада фарзанд туғилди. Анбиё сурасидаги оятда Қуръон Закариё алайҳиссаломнинг аёлига нисбатан زَوْجَة (завжатун) калимасини ишлатди.

Доктор Абдурраҳим Хойруллоҳ Шарийфнинг “Қуръондаги баёний эъжоздан намуналар” мақоласидан Нозимжон Ҳошимжон таржимаси