Олимга ҳам қулоқ керак
Оғайниларимдан бири адабиётшунос олим. Илм аҳлининг мухлиси, айниқса дунё кўрган қарияларга ҳурмати баланд. Илтимосига кўра, уни устоз Бобожон ота ҳузурига бошлаб бордим.
Қори ота бизни илиқ кутиб олдилар. Ҳазрати Навоийнинг “Насоимул муҳаббат” асаридан сўз очилиб, машойихлар ҳақида гап кетди. Қори ота кексайиб қолган бўлсалар ҳам, хотира қуввати ва нукта англаш қобилиятини сақлай олгани, фасоҳати ва балоғати сезилиб турарди. Шеригим ҳам бўш келмади, навоийшуносликдаги иқтидорини, нозик маъноларни фаҳмлаш салоҳиятини кўрсата олди. Тасаввуф аҳлига хос ҳол ва мақомлардан сўз очилса, илғаб олар ва илиб кетар, отанинг қисқа нақлини кенг шарҳлаб, шайхлар хусусидаги ривоятларни эҳтирос билан сўзларди.
Таассуфки, мен кутгандек бўлмади, одоб таомили бузилди. Қори отамиздан ҳикмат тинглаш ўрнига кўп вақтимиз сухандон оғайнимизнинг нутқи билан ўтди. Имо-ишора ҳам қилиб кўрдим, бўлмади. Мезбон отахон ёш олимнинг сўзларини сабр-тоқат билан тинглайверди, бундан руҳланган йигит тинмай сўзлайверди, сўзлайверди.
– Баракалла, домла ўғлим. Навоийнинг дақиқ маъноларини англаш ҳаммага ҳам насиб этмас. Туф-туф, кўз тегмасин. Муҳаббат шаббодалари эсиб, хонамизга файз кирди, – деди мезбон мамнун қиёфада.
Ғийбатга ўрганган тил эмасми, холиликда қори отадан сўрадим:
– Тақсир, қалай, оғайнимиз расо очилди, маъқулми? Аммо, сизни тинглаб, суҳбатингиздан баҳра олишга йўл бермагани яхши бўлмади.
– Йўқ, ундай деманг, – эътироз билдирди қори ота, – бизга у яхшилик қилди, дам олдирди. Тили бор экан, бийрон тил. Лекин қулоқсиздек кўринди. Ҳа, олимга ҳам қулоқ керак. Майли, ҳар қалай бўладиган бола...
Аллоҳ биздек норасоларни улуғлар ёнида кўп сўзлашдан асрасин. Ҳикмат ва амри маъруф тинглашдан бенасиб қўймасин.
Фозил Зоҳид