Меҳмон ва мезбон
“Меҳмон отадай улуғ”, дейди халқимиз. Меҳмонни эъзозлаш лозим. Ҳаммамиз қариндош-уруғ, ёру биродарларимизникига меҳмонга борамиз ёки уйимизга келган меҳмонларни иззат-икром билан кутиб оламиз. Лекин меҳмон ва мезбоннинг вазифалари, уларнинг бир-бирига муносабатлари, зиёфат одоблари хусусида кўпчилик маълумотга эга эмас. Меҳмонинг вазифаси учта:
1. Мезбон кўрсатган жойга ўтириш. Чунки уй эгаси уйининг ҳолатини яхши билади. Бунда камтарлик қилиб, давранинг қуйидан ёки ўзини катта тутиб, юқоридан жой олиш ярамайди.
2. Дастурхонга қўйилган таомлардан кўнгли тусаганича тановул қилиш. Егиси келиб ўзини тийиш ёки нафси очлик қилиб кўп ейиш ҳам одобдан эмас.
3. Зиёфатдан сўнг хонадон соҳибининг ҳақига дуо қилиш. Зеро, мусулмоннинг мусулмонга хайр тилаб қилган дуоси мустажобдир.
Мезбоннинг вазифаси қуйидагилардан иборат:
1. Топган нарсаларини меҳмоннинг олдига олиб келиш. Зиёфатда ҳаддан ошириб дастурхонни тўлдириб юбориш керак эмас.
2. “Олинг, олинг” деб меҳмонни қистайвермаслик, яъни ортиқча такаллуф қилмаслик. Чунки, меҳмоннинг қорни тўқ ёки парҳезда бўлиши мумкин. Баъзилар ўйлаганидек, овқат емаслик ёки кам ейиш мезбонга нисбатан ҳурматсизликни билдирмайди.
“Саломатлик тақвими”да эълон қилинган материаллар асосида тайёрланди.
