Musulmonlar dunyoga sovg‘a qilgan ixtirolar

Raqamlash tizimi

Butun dunyo bo‘ylab qo‘llanib kelinayotgan raqamlash tizimi, ehtimol, Hindistonda paydo bo‘lgandir. Ammo raqamlarning shakli arabcha. u dastlab 825 yilda musulmon matematiklari al-Xorazmiy va al-Kindiy asarlarida bosma holida  paydo bo‘lgan. “Algebra” so‘zining asosi esa al-Xorazmiyning “Al-Jabr va-al-Muqobila”sidir. O‘sha asarda yozilgan qoidalarga hali ham amal qilinadi. Musulmon matematiklarining ishlarining natijalari algoritm va trigonometrik formulalarni ham qo‘shib hisoblaganda Yevropaga 300 yildan so‘ng kirib borgan. Al-Kindiy ixtiro qilgan  chastota tahlili zamonaviy kriptografiya fanining yaralishiga va rivojlanishiga asos bo‘lib xizmat qilgan. 

Robiya JO‘RAQULOVA tayyorladi

Manba:muslim.uz